Bảo trì và vận hành (O&M) là yếu tố then chốt đảm bảo hệ thống điện mặt trời hoạt động ổn định, hiệu quả và bền bỉ. Dưới đây là chi tiết trách nhiệm O&M điển hình:
1. Đơn Vị Chịu Trách Nhiệm O&M
| Bên Liên Quan | Trách Nhiệm Chính | Tần Suất |
|---|---|---|
| Nhà thầu EPC | - Bảo trì định kỳ theo hợp đồng (thường 1–2 năm đầu). - Xử lý sự cố do lỗi thi công/lắp đặt. |
Hàng năm/quý theo hợp đồng |
| Nhà cung cấp thiết bị | - Bảo hành thiết bị (inverter, tấm pin, pin lưu trữ). - Thay thế linh kiện lỗi. |
Khi có sự cố |
| Chủ đầu tư | - Vệ sinh tấm pin, kiểm tra tủ điện. - Giám sát hiệu suất qua phần mềm. |
Hàng tháng/tuần |
| Đơn vị O&M chuyên nghiệp | - Bảo trì toàn hệ thống (nếu thuê ngoài). - Báo cáo sản lượng, phát hiện lỗi. |
Hàng tháng/quý |
2. Các Hạng Mục Bảo Trì Chi Tiết
✅ Tấm pin mặt trời (Solar PV):
-
Vệ sinh bề mặt: Loại bỏ bụi, lá cây, phân chim (6–12 tháng/lần).
-
Kiểm tra hư hỏng: Vết nứt, hotspot, chập mối hàn.
-
Siết chặt khung giá đỡ: Tránh lỏng bulong do gió/rung động.
✅ Inverter và Hệ Thống Điện:
-
Làm sạch bộ tản nhiệt: Tránh quá nhiệt.
-
Kiểm tra cảnh báo lỗi: Đèn báo, phần mềm giám sát.
-
Đo điện áp/dòng điện: Đảm bảo hoạt động trong ngưỡng an toàn.
✅ Pin lưu trữ (Battery):
-
Kiểm tra dung lượng: Phát hiện chai pin (nếu dùng ắc quy chì).
-
Thông gió tủ pin: Tránh nhiệt độ cao.
✅ Hệ Thống Giám Sát:
-
Cập nhật phần mềm: Đảm bảo kết nối dữ liệu liên tục.
-
Phân tích sản lượng: Phát hiện sự suy giảm bất thường.
3. Tần Suất Bảo Trì Đề Xuất
| Hạng Mục | Tần Suất | Ghi Chú |
|---|---|---|
| Vệ sinh tấm pin | 2–4 lần/năm | Tăng tần suất ở vùng nhiều bụi/mưa ít. |
| Kiểm tra cơ khí | 1–2 lần/năm | Siết chặt giá đỡ, kiểm tra dây dẫn. |
| Giám sát hiệu suất | Hàng ngày/tuần | Qua phần mềm (Sungrow, Huawei, SolarEdge). |
| Bảo dưỡng inverter | 1 lần/năm | Vệ sinh, kiểm tra quạt tản nhiệt. |
4. Chi Phí Bảo Trì
-
Tự thực hiện: ~0.5–1% tổng vốn đầu tư/năm (chủ yếu chi phí vệ sinh, nhân công).
-
Thuê O&M chuyên nghiệp: ~1–3% tổng vốn/năm (bao gồm bảo trì toàn diện).
5. Lưu Ý Quan Trọng
🔹 Hợp đồng O&M rõ ràng: Nếu thuê ngoài, cần quy định rõ phạm vi, trách nhiệm và hình thức xử lý sự cố.
🔹 Theo dõi hiệu suất liên tục: Dùng phần mềm giám sát để phát hiện sớm bất thường (ví dụ: sản lượng giảm >10%).
🔹 An toàn khi bảo trì: Ngắt điện DC/AC, sử dụng dụng cụ cách điện.
Kết Luận
Bảo trì hệ thống điện mặt trời quyết định tuổi thọ và hiệu quả kinh tế của dự án. Tùy quy mô, bạn có thể:
-
Tự bảo trì nếu hệ thống nhỏ (<10kWp).
-
Thuê đơn vị O&M nếu hệ thống lớn hoặc không có chuyên môn.
