1. Các Loại Bên Mua Điện Phổ Biến
a. Tập đoàn Điện lực (EVN hoặc Công ty Điện lực địa phương)
-
Áp dụng cho: Dự án điện mặt trời hòa lưới (FIT, DPPA).
-
Ưu điểm:
-
Đảm bảo mua toàn bộ sản lượng điện theo giá cố định (FIT).
-
Ít rủi ro thanh toán.
-
-
Nhược điểm:
-
Giá mua điện thấp hơn thị trường tự do.
-
Thủ tục phê duyệt dự án phức tạp.
-
b. Doanh nghiệp (KCN, Nhà máy, Tòa nhà thương mại)
-
Áp dụng cho: Mô hình Mua bán điện trực tiếp (DPPA) hoặc Điện mặt trời mái nhà.
-
Ưu điểm:
-
Giá bán điện cao hơn giá EVN.
-
Giảm chi phí điện cho khách hàng.
-
-
Nhược điểm:
-
Phụ thuộc vào nhu cầu tiêu thụ của bên mua.
-
Rủi ro nếu khách hàng giảm sản xuất.
-
c. Đơn vị phân phối điện (Công ty bán lẻ điện tư nhân)
-
Áp dụng cho: Dự án bán điện qua thị trường điện cạnh tranh.
-
Ưu điểm:
-
Linh hoạt về giá và hợp đồng.
-
-
Nhược điểm:
-
Biến động giá theo thị trường.
-
d. Hộ gia đình (Mô hình Peer-to-Peer - P2P Energy Trading)
-
Áp dụng cho: Điện mặt trời áp mái bán lại cho hàng xóm qua blockchain.
-
Ưu điểm:
-
Giá bán có thể cao hơn EVN.
-
-
Nhược điểm:
-
Cơ chế pháp lý chưa rõ ràng ở nhiều nước.
-
2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hợp Đồng Mua Bán Điện
✅ Giá mua điện (Feed-in Tariff - FIT, Thỏa thuận DPPA)
✅ Thời hạn hợp đồng (20–25 năm với EVN, 5–10 năm với doanh nghiệp tư nhân)
✅ Điều kiện thanh toán (tiền mặt, chuyển khoản, bảo lãnh ngân hàng)
✅ Ràng buộc pháp lý (phạt nếu không đủ công suất cam kết)
✅ Cơ chế điều chỉnh giá (theo lạm phát, tỷ giá USD/VND)
3. Rủi Ro Khi Lựa Chọn Offtaker
⚠ Khả năng thanh toán kém (doanh nghiệp phá sản, EVN chậm trả).
⚠ Biến động chính sách (thay đổi giá FIT, thuế).
⚠ Giảm nhu cầu tiêu thụ điện (do suy thoái kinh tế, dịch bệnh).
4. Giải Pháp Giảm Rủi Ro
🔹 Chọn đối tác uy tín (EVN, tập đoàn lớn).
🔹 Ký hợp đồng có bảo lãnh ngân hàng.
🔹 Đa dạng hóa khách hàng (kết hợp bán cho EVN + doanh nghiệp).
Kết Luận
-
Dự án lớn (Solar Farm): Nên bán cho EVN để ổn định.
-
Dự án vừa và nhỏ: Có thể bán trực tiếp cho doanh nghiệp (DPPA) để tăng lợi nhuận.
