Việc lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời (NLMT) cho hộ gia đình đang trở thành xu hướng tại Việt Nam nhờ giá thành giảm, công nghệ tiên tiến và chính sách hỗ trợ. Tuy nhiên, quyết định có nên lắp hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhu cầu điện, điều kiện tài chính, vị trí địa lý và mục đích sử dụng.
Dưới đây là phân tích chi tiết ưu nhược điểm, chi phí, lợi ích và các yếu tố cần cân nhắc để giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp.
1. Ưu Điểm Khi Lắp Điện NLMT Cho Hộ Gia Đình
✅ Tiết Kiệm Chi Phí Điện Hàng Tháng
-
Giảm 70-100% hóa đơn tiền điện nếu hệ thống đủ công suất.
-
Nếu có net metering (bán điện dư lên lưới), có thể kiếm thêm thu nhập từ EVN (~1.900 - 2.100 VND/kWh).
✅ Độc Lập Năng Lượng, Giảm Phụ Thuộc Vào Lưới Điện
-
Hệ thống có pin lưu trữ giúp dùng điện ngay cả khi mất lưới.
-
Tránh bị ảnh hưởng bởi tăng giá điện trong tương lai.
✅ Bảo Vệ Môi Trường & Nâng Cao Giá Trị Bất Động Sản
-
Giảm phát thải CO₂, góp phần chống biến đổi khí hậu.
-
Nhà có NLMT thường tăng giá trị khi bán hoặc cho thuê.
✅ Hưởng Ưu Đãi & Hỗ Trợ Tài Chính
-
Giảm thuế VAT, thuế nhập khẩu thiết bị NLMT (theo Nghị định 04/2022).
-
Một số ngân hàng (BIDV, Vietcombank) hỗ trợ vay ưu đãi lãi suất thấp (~7-8%/năm).
2. Nhược Điểm & Rủi Ro Cần Lưu Ý
❌ Chi Phí Đầu Tư Ban Đầu Cao
-
Hệ thống 3-5kWp (đủ dùng cho hộ 4-5 người) có giá 40-120 triệu đồng, tùy chất lượng thiết bị.
-
Pin lưu trữ (nếu cần) làm tăng chi phí thêm 30-50 triệu đồng/kWh.
❌ Hiệu Suất Phụ Thuộc Vào Thời Tiết & Vị Trí
-
Miền Trung & Nam (nhiều nắng) hiệu quả hơn miền Bắc (mùa đông ít nắng).
-
Cần vệ sinh tấm pin định kỳ để tránh giảm hiệu suất.
❌ Thời Gian Hoàn Vốn Từ 4-7 Năm
-
Nếu chỉ dùng để tiết kiệm điện, thời gian hoàn vốn lâu hơn so với kết hợp bán điện dư.
❌ Rủi Ro Khi Chọn Nhà Cung Cấp Kém Uy Tín
-
Một số đơn vị dùng pin kém chất lượng, inverter không rõ nguồn gốc, dẫn đến hỏng hóc sớm.
3. Ai Nên & Không Nên Lắp Điện NLMT?
✔️ Nên Lắp Nếu:
-
Hóa đơn điện hàng tháng cao (trên 2 triệu đồng).
-
Nhà có mái rộng, thoáng, hướng Nam/Đông Nam (tối ưu hấp thụ nắng).
-
Muốn giảm phụ thuộc vào điện lưới, nhất là ở vùng hay mất điện.
-
Có ngân sách đầu tư ban đầu và muốn sử dụng lâu dài (10-25 năm).
❌ Chưa Cần Lắp Nếu:
-
Tiêu thụ điện ít (dưới 1 triệu đồng/tháng).
-
Nhà ở chung cư, không có mái riêng hoặc bị che nắng nhiều.
-
Không đủ vốn đầu tư ban đầu hoặc chỉ ở nhà tạm thời.
4. Các Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
🔹 Lắp NLMT có tốn nhiều diện tích không?
-
1kWp cần ~6-8m² mái nhà. Ví dụ: Hệ thống 5kWp cần 30-40m².
🔹 Có cần pin lưu trữ không?
-
Nếu chỉ muốn tiết kiệm điện: Không cần pin (hệ thống hòa lưới).
-
Nếu muốn dự phòng mất điện: Cần pin lưu trữ (chi phí cao hơn).
🔹 Có phải xin giấy phép không?
-
Hệ thống <1MW hòa lưới: Chỉ cần đăng ký với EVN, không cần giấy phép.
-
Hệ thống độc lập: Không cần thủ tục phức tạp.
🔹 Tuổi thọ hệ thống bao lâu?
-
Tấm pin: 25-30 năm (hiệu suất giảm dần ~0.5%/năm).
-
Inverter: 8-12 năm (cần thay 1 lần trong vòng đời hệ thống).
5. Kết Luận: Có Nên Lắp Hay Không?
✔️ NÊN LẮP NẾU:
-
Bạn muốn giảm hóa đơn điện lâu dài.
-
Có mái nhà đủ nắng và ngân sách đầu tư ban đầu.
-
Muốn chủ động nguồn điện, tránh tăng giá điện trong tương lai.
❌ CHƯA CẦN NẾU:
-
Tiêu thụ điện ít hoặc không có nhu cầu sử dụng lâu dài.
-
Không đủ điều kiện tài chính hoặc nhà không đủ nắng.
