Bóng che là một trong những yếu tố làm giảm đáng kể hiệu suất hệ thống điện mặt trời. Tuy nhiên, công nghệ tối ưu hóa từng tấm pin (Optimizer/Micro-inverter) giúp giảm thiểu tối đa tác động này. Dưới đây là ví dụ minh họa và so sánh cụ thể:
Ví dụ minh họa
Tình huống: Một hệ thống điện mặt trời 6 tấm pin, trong đó:
-
1 tấm bị che bóng 50% do cây cối hoặc công trình lân cận.
-
5 tấm còn lại nhận đủ ánh nắng.
1. Hệ thống truyền thống (kết nối chuỗi - String Inverter):
-
Các tấm pin mắc nối tiếp, dòng điện bị giới hạn bởi tấm pin yếu nhất (hiệu ứng "bottleneck").
-
Khi 1 tấm giảm 50% công suất, cả chuỗi có thể mất 30-50% sản lượng điện (tùy công nghệ).
-
Kết quả: Cả hệ thống chỉ đạt 50-70% công suất thay vì 100%.
2. Hệ thống có tối ưu hóa từng tấm (Optimizer/Micro-inverter):
-
Mỗi tấm pin hoạt động độc lập, không phụ thuộc vào tấm khác.
-
Tấm bị che bóng chỉ giảm hiệu suất riêng phần bị che (50% → còn 50% công suất).
-
5 tấm còn lại vẫn hoạt động tối đa (100% công suất).
-
Kết quả: Hệ thống chỉ mất ~8% sản lượng (thay vì 30-50% như hệ thống truyền thống).
Bảng so sánh chi tiết
| Tiêu chí | Hệ thống truyền thống (String Inverter) | Hệ thống có Optimizer/Micro-inverter |
|---|---|---|
| Ảnh hưởng khi 1 tấm bị che bóng | Giảm 30-50% sản lượng cả chuỗi | Chỉ giảm 5-10% sản lượng toàn hệ thống |
| Khả năng chịu bóng che | Rất nhạy cảm, hiệu suất giảm mạnh | Ít bị ảnh hưởng, duy trì hiệu suất ổn định |
| Theo dõi sự cố | Khó phát hiện tấm pin bị lỗi | Giám sát từng tấm, cảnh báo chính xác vị trí bị che bóng/hỏng hóc |
| Ứng dụng phù hợp | Khu vực ít bóng che, diện tích bằng phẳng | Khu vực có bóng râm (gần cây cối, nhà cao tầng, ống khói…) |
Kết luận
-
Hệ thống truyền thống phù hợp với các công trình không có bóng che, nhưng rủi ro cao nếu môi trường thay đổi (cây mọc cao, công trình mới xây…).
-
Hệ thống tối ưu hóa từng tấm giúp giảm thiểu tối đa tổn thất do bóng che, phù hợp với các dự án có điều kiện lắp đặt phức tạp. Đầu tư ban đầu cao hơn nhưng đảm bảo hiệu suất ổn định và tuổi thọ hệ thống lâu dài.
