Hệ thống năng lượng mặt trời cộng đồng (Community Solar) là mô hình chia sẻ lợi ích từ điện mặt trời cho nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp hoặc tổ chức mà không cần lắp đặt hệ thống riêng lẻ. Đây là giải pháp tối ưu cho những người không có mái nhà phù hợp, ở chung cư, hoặc muốn tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu.
1. Cách Thức Hoạt Động
✅ Lắp đặt một hệ thống điện mặt trời lớn (từ vài chục kW đến hàng MW) tại một địa điểm tối ưu (cánh đồng, nhà xưởng, mái nhà lớn).
✅ Nhiều người cùng tham gia (đăng ký mua/mua chung cổ phần) và nhận credits (tín chỉ điện) dựa trên tỷ lệ đóng góp.
✅ Điện được hòa lưới, và người tham gia nhận hoá đơn giảm giá từ công ty điện lực hoặc nhà cung cấp.
Các mô hình phổ biến:
🔹 Mô hình đăng ký (Subscription): Người dùng trả phí hàng tháng để nhận điện, không cần đầu tư trước.
🔹 Mô hình mua cổ phần (Ownership): Mua một phần hệ thống và hưởng lợi lâu dài.
🔹 Mô hình tài chính cộng đồng (Crowdfunding): Góp vốn xây dựng dự án, chia lợi nhuận.
2. Lợi Ích Của Community Solar
💰 Tiết kiệm chi phí
-
Giảm 10–30% hóa đơn điện mà không cần đầu tư hệ thống riêng.
-
Không lo chi phí bảo trì, sửa chữa.
🌍 Bền vững môi trường
-
Giảm phát thải CO₂, góp phần phát triển năng lượng sạch.
-
Tận dụng đất trống, mái nhà lớn để sản xuất điện.
🏘️ Phù hợp với nhiều đối tượng
-
Người thuê nhà, chung cư không thể lắp điện mặt trời.
-
Doanh nghiệp nhỏ muốn dùng điện xanh nhưng không đủ vốn.
3. Điều Kiện Triển Khai Tại Việt Nam
📌 Cơ chế pháp lý:
-
Hiện Việt Nam chưa có quy định rõ ràng về Community Solar, nhưng có thể áp dụng mô hình hợp tác đầu tư (Power Purchase Agreement - PPA).
-
Một số dự án thí điểm đang được triển khai tại TP.HCM, Đà Nẵng, Ninh Thuận.
📌 Yêu cầu kỹ thuật:
-
Hệ thống phải đấu nối lưới (EVN phê duyệt).
-
Cần hệ thống đo đếm riêng để phân bổ điện cho từng thành viên.
4. So Sánh Community Solar vs Tự Lắp Đặt
| Tiêu chí | Community Solar | Tự lắp đặt hệ thống riêng |
|---|---|---|
| Chi phí ban đầu | Thấp (chỉ đăng ký/góp vốn) | Cao (từ 50–200 triệu VNĐ) |
| Quyền sở hữu | Không sở hữu vật lý | Sở hữu trọn đời (25+ năm) |
| Bảo trì | Nhà cung cấp lo | Tự chịu trách nhiệm |
| Linh hoạt | Dễ dàng chuyển nhà | Gắn liền với địa điểm |
5. Các Dự Án Community Solar Tiêu Biểu
🔸 Dự án Solar Sharing tại Nhật Bản: Người dân cùng đầu tư điện mặt trời trên đất nông nghiệp.
🔸 Community Solar Gardens tại Mỹ: Hàng nghìn hộ dân cùng tham gia, giảm 20% hóa đơn.
🔸 Mô hình hợp tác xã điện mặt trời tại Đức.
Kết Luận
Community Solar là xu hướng tương lai giúp mở rộng tiếp cận năng lượng sạch cho mọi người, đặc biệt ở đô thị. Tại Việt Nam, nếu có chính sách rõ ràng, mô hình này sẽ phát triển mạnh trong 5–10 năm tới.
