1. Giới Thiệu
Hệ thống theo dõi mặt trời (solar tracker) là giải pháp tối ưu hóa hiệu suất điện mặt trời bằng cách điều chỉnh góc nghiêng tấm pin theo hướng ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, sau thời gian vận hành, các thành phần chính như motor truyền động, cảm biến và bộ điều khiển có thể gặp sự cố, làm giảm hiệu quả hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách chẩn đoán và khắc phục các lỗi phổ biến, giúp hệ thống hoạt động ổn định trở lại.
2. Các Thành Phần Chính Của Hệ Thống Solar Tracker
-
Motor truyền động (Actuator):
-
Động cơ điện hoặc thủy lực, có nhiệm vụ xoay/ nghiêng tấm pin.
-
-
Cảm biến (Sensor):
-
Cảm biến ánh sáng (quang trở, LDR), cảm biến góc nghiêng (inclinometer), GPS.
-
-
Bộ điều khiển (Controller):
-
Xử lý tín hiệu từ cảm biến và điều khiển motor.
-
-
Hệ thống cơ khí:
-
Trục quay, bánh răng, thanh đẩy.
-
3. Các Lỗi Thường Gặp Và Cách Khắc Phục
3.1. Lỗi Motor Truyền Động
Triệu Chứng:
-
Motor không hoạt động dù có điện.
-
Motor kêu to, rung mạnh hoặc quá nóng.
-
Tấm pin không di chuyển hoặc di chuyển không chính xác.
Nguyên Nhân Và Cách Sửa Chữa:
-
Mất nguồn điện:
-
Kiểm tra điện áp đầu vào bằng đồng hồ vạn năng.
-
Kiểm tra cầu chì, CB, dây dẫn có bị đứt không.
-
-
Chổi than motor bị mòn:
-
Tháo motor, kiểm tra và thay thế chổi than nếu cần.
-
-
Hỏng cuộn dây motor:
-
Dùng đồng hồ đo điện trở cuộn dây (giá trị thường 5–50Ω). Nếu hở mạch → Thay motor mới.
-
-
Bánh răng, trục truyền động bị kẹt:
-
Vệ sinh, bôi trơn bằng mỡ chịu nhiệt (Loctite LB 8023).
-
3.2. Lỗi Cảm Biến
Triệu Chứng:
-
Hệ thống không phản ứng với thay đổi ánh sáng.
-
Góc nghiêng tấm pin sai lệch so với mặt trời.
Nguyên Nhân Và Cách Sửa Chữa:
-
Cảm biến ánh sáng bị bẩn hoặc hỏng:
-
Lau sạch bề mặt cảm biến bằng vải mềm.
-
Kiểm tra tín hiệu ngõ ra (0–5V hoặc 4–20mA). Nếu không có tín hiệu → Thay cảm biến mới.
-
-
Cảm biến góc nghiêng bị lỗi:
-
Hiệu chuẩn lại bằng phần mềm đi kèm.
-
Kiểm tra kết nối dây tín hiệu.
-
-
Lỗi GPS (với tracker dùng định vị):
-
Đảm bảo anten GPS không bị che khuất.
-
3.3. Lỗi Bộ Điều Khiển
Triệu Chứng:
-
Hệ thống không phản hồi lệnh điều khiển.
-
Màn hình hiển thị lỗi (Error code).
Nguyên Nhân Và Cách Sửa Chữa:
-
Lỗi phần mềm (firmware):
-
Reset lại bộ điều khiển.
-
Cập nhật firmware mới nhất từ nhà sản xuất.
-
-
Hỏng mạch điều khiển:
-
Kiểm tra điện áp nguồn 12V/24V.
-
Thay thế nếu phát hiện mạch bị cháy.
-
-
Lỗi giao tiếp giữa controller và motor/cảm biến:
-
Kiểm tra dây tín hiệu RS485/Modbus.
-
4. Quy Trình Chẩn Đoán Lỗi Tổng Thể
-
Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo hệ thống được cấp điện đủ 24VDC/220VAC.
-
Kiểm tra tín hiệu cảm biến: Dùng đồng hồ đo hoặc phần mềm giám sát.
-
Test motor độc lập: Cấp điện trực tiếp để loại trừ lỗi controller.
-
Đọc mã lỗi (nếu có): Tra cứu mã lỗi trong tài liệu kỹ thuật.
5. Biện Pháp Phòng Ngừa
✅ Vệ sinh định kỳ: Lau cảm biến, bôi trơn trục motor 6 tháng/lần.
✅ Che chắn cảm biến: Lắp mái che để tránh mưa, bụi.
✅ Sử dụng thiết bị chống sét: Lắp đặt cho cả hệ thống điều khiển.
✅ Kiểm tra phần mềm: Cập nhật firmware thường xuyên.
6. Tiêu Chuẩn Áp Dụng
-
IEC 62817: Tiêu chuẩn hiệu suất solar tracker.
-
UL 3703: Tiêu chuẩn an toàn cho hệ thống theo dõi mặt trời.
7. Kết Luận
Khắc phục lỗi hệ thống solar tracker cần thực hiện bài bản từ chẩn đoán đến sửa chữa. Ưu tiên kiểm tra các thành phần dễ hỏng như motor, cảm biến và bộ điều khiển, đồng thời áp dụng biện pháp bảo trì phòng ngừa để giảm thiểu sự cố. Đối với hệ thống công suất lớn, nên hợp tác với nhà cung cấp để được hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu.
