1. Giới Thiệu
Phân tích tác động lưới điện (Grid Impact Assessment) là quy trình đánh giá kỹ thuật quan trọng nhằm đảm bảo hệ thống điện mặt trời (PV) hòa lưới ổn định, không gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng điện lưới. Khi lắp đặt hệ thống công suất lớn (từ vài chục kW trở lên), việc này trở thành yêu cầu bắt buộc từ các đơn vị điện lực.
2. Mục Tiêu Đánh Giá
-
✅ Đảm bảo an toàn cho lưới điện (tránh sự cố quá tải, mất cân bằng pha).
-
✅ Tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật hòa lưới (IEEE 1547, QCVN 12:2022).
-
✅ Tối ưu hóa hiệu suất hệ thống và giảm tổn thất điện năng.
3. Các Yếu Tố Phân Tích Chính
3.1. Ảnh Hưởng Đến Chất Điện Áp
-
Hiện tượng tăng/giảm điện áp đột ngột do công suất bơm vào lưới không ổn định.
-
Giải pháp:
-
Sử dụng inverter có chức năng điều chỉnh hệ số công suất (PF/Power Factor).
-
Lắp đặt bộ AVR (ổn áp tự động) hoặc thiết bị giám sát điện áp.
-
3.2. Sự Cố Quá Tải Cục Bộ
-
Khi công suất PV vượt quá khả năng tải của đường dây, gây quá nhiệt, sụt áp.
-
Giải pháp:
-
Nâng cấp cáp điện, máy biến áp (nếu cần).
-
Giới hạn công suất hòa lưới (Power Curtailment) trong giờ thấp điểm.
-
3.3. Mất Cân Bằng Pha (Phase Imbalance)
-
Xảy ra khi hệ thống PV phân bố không đều giữa 3 pha, gây nóng dây trung tính, hỏng thiết bị.
-
Giải pháp:
-
Thiết kế hệ thống 3 pha cân bằng (nếu công suất lớn).
-
Sử dụng inverter 3 pha thay vì 1 pha cho dự án công nghiệp.
-
3.4. Ảnh Hưởng Đến Tần Số Lưới (Frequency Fluctuation)
-
Khi công suất PV đóng góp quá lớn (>30% phụ tải cục bộ), có thể gây dao động tần số.
-
Giải pháp:
-
Inverter phải hỗ trợ chức năng FRQ (Frequency Ride-Through).
-
Tích hợp bộ lưu trữ (BESS) để ổn định lưới.
-
3.5. Sóng Hài (Harmonic Distortion)
-
Inverter chất lượng kém có thể gây nhiễu sóng hài, ảnh hưởng đến thiết bị nhạy cảm.
-
Giải pháp:
-
Chọn inverter có THD <3% (tiêu chuẩn IEEE 519).
-
Lắp thêm bộ lọc sóng hài (Harmonic Filter) nếu cần.
-
4. Quy Trình Đánh Giá Tác Động Lưới Điện
-
Thu thập dữ liệu lưới điện: Điện áp, công suất ngắn mạch (SCC), phụ tải hiện hữu.
-
Mô phỏng bằng phần mềm: PSS/E, DIgSILENT, PVsyst để phân tích ổn định lưới.
-
Đề xuất giải pháp: Điều chỉnh công suất, nâng cấp hệ thống nếu cần.
-
Phối hợp với đơn vị điện lực để được phê duyệt.
5. Tiêu Chuẩn Áp Dụng
-
Quốc tế: IEEE 1547, IEC 61727.
-
Việt Nam: QCVN 12:2022 (Quy chuẩn kỹ thuật hòa lưới).
6. Kết Luận
-
Grid Impact Assessment giúp phát hiện rủi ro trước khi đấu nối, tránh tốn kém do sự cố.
-
Cần thực hiện ngay từ giai đoạn thiết kế, đặc biệt với dự án công suất lớn (>1MW).
