1. Giới Thiệu
Việc theo dõi các khoản thanh toán từ công ty điện lực (EVN hoặc đơn vị phân phối điện) là yếu tố quan trọng đảm bảo dòng tiền ổn định cho các chủ đầu tư điện mặt trời. Tuy nhiên, quá trình này thường phức tạp do liên quan đến hợp đồng mua bán điện (PPA), cơ chế đo đếm, và thủ tục thanh toán. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách theo dõi, đối soát và xử lý khi có chậm trễ thanh toán.
2. Các Loại Hợp Đồng Thanh Toán Điện Mặt Trời
2.1. Hợp Đồng FIT (Biểu Giá Ưu Đãi)
-
Áp dụng cho các dự án đã ký kết trước 2020 tại Việt Nam.
-
Cơ chế thanh toán:
-
EVN mua toàn bộ sản lượng điện với giá cố định (vd: 9.35 US¢/kWh).
-
Thanh toán hàng tháng sau khi đối soát số liệu công tơ.
-
2.2. Hợp Đồng DPPA (Mua Bán Điện Trực Tiếp)
-
Áp dụng từ 2021, dành cho doanh nghiệp bán điện trực tiếp cho khách hàng (không qua EVN).
-
Cơ chế thanh toán:
-
Doanh nghiệp tự thỏa thuận giá và kỳ hạn thanh toán (thường quý hoặc tháng).
-
2.3. Hợp Đồng Bán Lẻ Tự Động (Cho Hộ Gia Đình)
-
Áp dụng cho hệ thống mái nhà hòa lưới.
-
Cơ chế thanh toán:
-
Điện dư được ghi nhận qua đồng hồ 2 chiều và trừ vào hóa đơn.
-
Nếu dư nhiều, EVN thanh toán tiền điện dư cuối năm.
-
3. Quy Trình Thanh Toán Điện Mặt Trời Từ EVN
3.1. Giai Đoạn 1: Đo Đếm & Báo Cáo Sản Lượng
-
Công tơ 2 chiều ghi nhận:
-
Điện phát vào lưới (kWh).
-
Điện tiêu thụ từ lưới (nếu có).
-
-
Chủ đầu tư và EVN cùng ký biên bản đọc số liệu hàng tháng.
3.2. Giai Đoạn 2: Lập Hóa Đơn Thanh Toán
-
EVN tính toán dựa trên:
-
Giá điện theo hợp đồng (FIT/DPPA).
-
Sản lượng thực tế (trừ hao hụt nếu có).
-
-
Thời gian xử lý: 5–10 ngày làm việc sau khi đối soát.
3.3. Giai Đoạn 3: Chuyển Khoản
-
Thời hạn thanh toán:
-
Theo hợp đồng (thường 15–30 ngày sau khi xuất hóa đơn).
-
Ví dụ: Nếu đọc công tơ ngày 5/1, tiền sẽ chuyển khoản trước 20/2.
-
-
Phương thức nhận tiền:
-
Chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng đã đăng ký.
-
4. Cách Theo Dõi Thanh Toán
4.1. Giám Sát Qua Hệ Thống Điện Tử
-
EVN cung cấp phần mềm trực tuyến (ví dụ: EVNSPC, EVNHCMC).
-
Các bước tra cứu:
-
Đăng nhập bằng tài khoản đăng ký.
-
Vào mục "Hóa đơn điện mặt trời".
-
Xem chi tiết sản lượng, số tiền, ngày thanh toán.
-
4.2. Đối Chiếu Bằng Biên Bản Công Tơ
-
Yêu cầu bản sao biên bản đọc số mỗi tháng.
-
Tự ghi chép sản lượng từ inverter (SolarEdge, Huawei) để đối chiếu.
4.3. Kiểm Tra Ngân Hàng
-
Thiết lập SMS Banking để nhận thông báo chuyển tiền.
-
Đối chiếu số tiền với hóa đơn EVN gửi.
5. Xử Lý Khi Chậm/Thiếu Thanh Toán
5.1. Trường Hợp Chậm Thanh Toán
-
Liên hệ phòng Dịch vụ Khách hàng EVN qua:
-
Hotline: 1900 54 54 54.
-
Email: cskh@evn.com.vn.
-
-
Yêu cầu bổ sung phụ lục hợp đồng nếu cần.
5.2. Trường Hợp Sai Số Sản Lượng
-
Gửi công văn yêu cầu kiểm tra lại công tơ.
-
Cung cấp dữ liệu từ hệ thống giám sát (nếu có).
5.3. Khiếu Nại Lên Cơ Quan Quản Lý
-
Nếu EVN không giải quyết, có thể khiếu nại đến:
-
Cục Điều tiết Điện lực (ERAV).
-
Bộ Công Thương.
-
6. Công Cụ Hỗ Trợ Theo Dõi
Công Cụ | Lợi Ích |
---|---|
Phần mềm giám sát Solar (SolarEdge, Fronius) | Tự động ghi nhận sản lượng, xuất báo cáo. |
EVN Solar App | Tra cứu hóa đơn, tiền điện trực tuyến. |
Excel Quản Lý Tài Chính | Tự lập bảng theo dõi thanh toán theo tháng. |
7. Lưu Ý Pháp Lý Quan Trọng
-
Lưu trữ hồ sơ ít nhất 5 năm gồm:
-
Hợp đồng PPA.
-
Biên bản đọc công tơ.
-
Sao kê ngân hàng.
-
-
Kiểm tra thuế VAT: Đảm bảo EVN khấu trừ đúng (thường 8–10%).
8. Kết Luận
Việc theo dõi sát sao các khoản thanh toán từ EVN giúp chủ đầu tư tránh thất thoát do sai sót, đảm bảo dòng tiền ổn định. Cần kết hợp giám sát tự động (phần mềm) và đối chiếu thủ công để phát hiện sớm bất thường. Khi có tranh chấp, nên lưu trữ đầy đủ chứng từ và sử dụng kênh khiếu nại chính thức.
Mẹo nhỏ:
-
Đàm phán phụ lục hợp đồng quy định rõ thời hạn thanh toán và phạt chậm trễ.
-
Dùng tài khoản ngân hàng chuyên dụng chỉ để nhận tiền điện, dễ theo dõi.