1. Giới Thiệu
Lớp chống phản xạ (Anti-Reflective Coating - ARC) là một thành phần quan trọng trong cấu trúc tấm pin mặt trời, giúp giảm thiểu sự phản xạ ánh sáng và tăng khả năng hấp thụ quang năng. Tuy nhiên, theo thời gian, lớp phủ này có thể gặp phải các vấn đề như bong tróc, mờ đục, xuống cấp do tác động môi trường, dẫn đến giảm hiệu suất pin mặt trời. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết:
-
Vai trò của lớp chống phản xạ
-
Các lỗi thường gặp và nguyên nhân
-
Cách kiểm tra và chẩn đoán
-
Giải pháp khắc phục và bảo dưỡng
-
Cách phòng ngừa hư hỏng
2. Vai Trò Của Lớp Chống Phản Xạ Trong Tấm Pin Mặt Trời
2.1. Nguyên Lý Hoạt Động
-
Lớp ARC được phủ lên bề mặt tấm pin bằng công nghệ màng mỏng quang học (thin-film coating).
-
Làm giảm hệ số phản xạ ánh sáng từ ~30% xuống còn 2-5%, giúp tăng lượng ánh sáng đi vào cell pin.
-
Cải thiện hiệu suất chuyển đổi quang điện lên 2-3%.
2.2. Vật Liệu Thường Dùng
-
Silicon Nitride (SiNx): Phổ biến nhất, bền bỉ, chống tia UV tốt.
-
Titanium Dioxide (TiO₂): Độ bền cao, thường dùng trong pin cao cấp.
-
Magnesium Fluoride (MgF₂): Rẻ hơn nhưng dễ bị ăn mòn.
3. Các Lỗi Thường Gặp Và Nguyên Nhân
3.1. Lớp Phủ Bị Mờ Đục (Haze)
-
Biểu hiện: Bề mặt tấm pin có vệt trắng đục như sương mù.
-
Nguyên nhân:
-
Tiếp xúc lâu với ẩm ướt, sương muối.
-
Phản ứng hóa học giữa lớp phủ và khí thải công nghiệp (SO₂, NOx).
-
3.2. Bong Tróc Lớp Phủ (Delamination)
-
Biểu hiện: Lớp phủ bong ra từng mảng, để lộ bề mặt kính bên dưới.
-
Nguyên nhân:
-
Lỗi sản xuất: Quy trình phủ không đạt chuẩn.
-
Giãn nở nhiệt: Biến thiên nhiệt độ lớn (từ -20°C đến 80°C).
-
3.3. Rạn Nứt Vi Mạch (Micro-Cracking)
-
Biểu hiện: Xuất hiện vết nứt li ti khi quan sát dưới ánh sáng nghiêng.
-
Nguyên nhân:
-
Va đập cơ học trong vận chuyển, lắp đặt.
-
Tải trọng gió/tuyết quá lớn.
-
3.4. Ố Vàng (Yellowing)
-
Biểu hiện: Lớp phủ chuyển màu vàng theo thời gian.
-
Nguyên nhân:
-
Thoái hóa do tia UV.
-
Ô nhiễm không khí (khói bụi, hóa chất).
-
4. Cách Kiểm Tra Và Chẩn Đoán
4.1. Kiểm Tra Bằng Mắt Thường
-
Dùng đèn pin chiếu nghiêng để phát hiện vết nứt, bong tróc.
-
Quan sát màu sắc: Lớp phủ nguyên vẹn có màu xanh lam hoặc tím ánh kim.
4.2. Đo Hiệu Suất
-
Dùng IV Curve Tester để so sánh hiệu suất thực tế vs thông số ban đầu.
-
Nếu hiệu suất giảm >5%, có thể lớp ARC đã hỏng.
4.3. Phân Tích Bằng Máy Quang Phổ
-
Đo độ phản xạ ánh sáng (Reflectance Test).
-
Lớp phủ tốt phản xạ <5% ở dải sóng 400-1100nm.
5. Giải Pháp Khắc Phục
5.1. Với Lớp Phủ Mờ Đục/Ố Vàng
-
Làm sạch bằng dung dịch chuyên dụng (ví dụ: isopropanol 70%).
-
Phủ lại bằng lớp ARC tạm thời (dùng sản phẩm như SolarShield).
5.2. Với Lớp Phủ Bong Tróc
-
Thay thế tấm pin nếu diện tích hỏng >10%.
-
Dán ép lại bằng keo quang học (nếu vết bong nhỏ).
5.3. Với Rạn Nứt Vi Mạch
-
Sử dụng vật liệu lấp đầy vết nứt (ví dụ: nano-silica gel).
-
Liên hệ nhà sản xuất để bảo hành nếu trong thời hạn.
6. Cách Phòng Ngừa Hư Hỏng
6.1. Lắp Đặt Đúng Cách
-
Tránh va đập, uốn cong tấm pin khi vận chuyển.
-
Đảm bảo khung đỡ chắc chắn, chịu được gió bão.
6.2. Bảo Dưỡng Định Kỳ
-
Vệ sinh 3-6 tháng/lần bằng bàn chải mềm + nước cất.
-
Kiểm tra độ kín khít của khung nhôm.
6.3. Lựa Chọn Tấm Pin Chất Lượng
-
Ưu tiên pin có lớp ARC kép (Double-Layer ARC).
-
Chọn thương hiệu uy tín (JA Solar, Longi, Canadian Solar).
7. Kết Luận
Lớp chống phản xạ đóng vai trò quyết định hiệu suất của tấm pin mặt trời. Khi gặp sự cố, cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân và áp dụng giải pháp phù hợp. Để hạn chế hư hỏng, nên:
✔ Lựa chọn sản phẩm chất lượng
✔ Bảo dưỡng định kỳ
✔ Xử lý kịp thời khi phát hiện lỗi
