1. Giới thiệu
Net Zero (phát thải ròng bằng 0) là mục tiêu quan trọng của các doanh nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị). Hợp đồng mua bán điện (PPA) - đặc biệt là PPA năng lượng tái tạo - trở thành công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp giảm phát thải carbon, đồng thời tiết kiệm chi phí năng lượng.
2. PPA Là Gì & Các Loại PPA Phổ Biến
2.1. Khái niệm PPA
PPA (Power Purchase Agreement) là hợp đồng dài hạn giữa nhà sản xuất điện (thường là dự án điện mặt trời, điện gió) và bên mua điện (doanh nghiệp, tập đoàn, hoặc EVN), cam kết mua bán điện với các điều khoản về giá, khối lượng, thời hạn.
2.2. Các loại PPA hỗ trợ Net Zero
-
PPA trực tiếp (Corporate PPA):
-
Doanh nghiệp ký hợp đồng trực tiếp với nhà sản xuất năng lượng tái tạo.
-
Ưu điểm: Giá ổn định, kiểm soát nguồn gốc điện xanh.
-
-
PPA ảo (Virtual PPA/Synthetic PPA):
-
Doanh nghiệp không nhận điện trực tiếp mà thông qua thị trường điện, đảm bảo tài chính cho dự án xanh.
-
Phù hợp với doanh nghiệp không có hệ thống lưới riêng.
-
-
PPA xanh (Green PPA):
-
Điện mua phải được chứng nhận từ nguồn tái tạo (RECs - Renewable Energy Certificates).
-
3. Cách PPA Giúp Doanh Nghiệp Đạt Net Zero
3.1. Giảm Phát Thải Scope 2 (Gián Tiếp Qua Điện Năng)
-
Scope 2 là lượng khí thải từ điện mua vào.
-
PPA năng lượng tái tạo giúp:
✅ Thay thế điện than/khí đốt bằng điện sạch.
✅ Giảm hàng trăm tấn CO2/năm tùy quy mô.
*Ví dụ: 1MWp điện mặt trời ≈ giảm 1,000 tấn CO2/năm.*
3.2. Đảm Bảo Nguồn Điện Xanh Minh Bạch
-
PPA có điều khoản truy xuất nguồn gốc (RECs/I-REC), giúp:
-
Báo cáo ESG đáng tin cậy.
-
Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế (CDP, RE100).
-
3.3. Tiết Kiệm Chi Phí Năng Lượng Dài Hạn
-
PPA dài hạn (10-20 năm) giúp:
-
Tránh biến động giá điện thị trường.
-
Tận dụng ưu đãi thuế (nếu có) cho năng lượng sạch.
-
3.4. Tăng Uy Tín Doanh Nghiệp & Thu Hút Đầu Tư
-
Các tập đoàn lớn (Apple, Google, Vinamilk, TH True Milk) đều sử dụng PPA xanh để:
-
Đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư ESG.
-
Nâng cao hình ảnh thương hiệu.
-
4. Các Bước Triển Khai PPA Hướng Tới Net Zero
4.1. Đánh Giá Nhu Cầu Năng Lượng
-
Tính toán lượng điện tiêu thụ hiện tại (theo giờ/ngày/tháng).
-
Xác định % điện tái tạo mục tiêu (VD: 50% vào 2030, 100% vào 2050).
4.2. Lựa Chọn Loại Hình PPA Phù Hợp
| Loại PPA | Phù Hợp Với | Lợi Ích |
|---|---|---|
| PPA trực tiếp | Doanh nghiệp có trụ sở/cơ sở sản xuất lớn | Giá ổn định, giảm phát thải trực tiếp |
| PPA ảo | Doanh nghiệp đa vị trí, không có lưới riêng | Linh hoạt, vẫn được công nhận xanh |
| PPA tập thể | Nhóm doanh nghiệp nhỏ | Giảm chi phí đàm phán |
4.3. Đàm Phán & Ký Kết
-
Thời hạn hợp đồng: 10-25 năm.
-
Điều khoản quan trọng:
-
Cam kết nguồn gốc tái tạo (RECs).
-
Cơ chế điều chỉnh giá (nếu có).
-
Chế tài nếu không đủ điện xanh.
-
4.4. Giám Sát & Báo Cáo
-
Sử dụng phần mềm quản lý năng lượng (IoT, smart meter).
-
Công bố báo cáo phát thải hằng năm theo chuẩn GHG Protocol.
5. Case Study Thực Tế
5.1. Tập Đoàn Apple
-
Ký PPA điện mặt trời tại Việt Nam (2023) với công suất 50MW, giúp đạt 100% năng lượng tái tạo cho chuỗi cung ứng.
5.2. Vinamilk
-
Sử dụng PPA điện gió & mặt trời để giảm 50% phát thải Scope 2 vào 2025.
6. Thách Thức & Giải Pháp
6.1. Thách Thức
-
Rủi ro pháp lý: Chính sách năng lượng thay đổi.
-
Chi phí đầu tư ban đầu cao (nếu tự lắp điện mặt trời).
6.2. Giải Pháp
-
Hợp tác với đơn vị tư vấn PPA (VNEEP, GEMM, các công ty năng lượng).
-
Tham gia PPA tập thể để giảm giá thành.
7. Kết Luận
PPA năng lượng tái tạo là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp:
✔ Đạt Net Zero thông qua giảm phát thải Scope 2.
✔ Tiết kiệm chi phí điện dài hạn.
✔ Nâng cao hình ảnh bền vững trong mắt khách hàng & đối tác.
Doanh nghiệp nên bắt đầu từ hôm nay để không bị tụt hậu trong xu thế kinh tế xanh!
