Việc thay thế ắc quy đúng cách giúp đảm bảo an toàn, tối ưu hiệu suất hệ thống, và kéo dài tuổi thọ thiết bị đi kèm (inverter, charge controller).
1. Khi Nào Cần Thay Ắc Quy?
Dấu hiệu nhận biết ắc quy hỏng:
🔴 Ắc quy Lithium (LiFePO4, NMC, v.v.):
-
Dung lượng giảm dưới 80% so với ban đầu.
-
BMS báo lỗi "Cell Imbalance" hoặc "Overvoltage" liên tục.
-
Phồng vỏ, rò rỉ chất điện phân.
🔴 Ắc quy Chì-Axit (AGM/GEL/Flooded):
-
Điện áp không lên dù sạc đầy (<12.4V với ắc quy 12V).
-
Sủi bọt mạnh, mùi khét (axit rò rỉ).
-
Cặn trắng (sulfat hóa) không thể phục hồi sau sạc cân bằng.
2. Chuẩn Bị Trước Khi Thay
a) Chọn Ắc Quy Mới
-
Cùng công nghệ (Lithium ↔ Lithium, Chì-Axit ↔ Chì-Axit).
-
Cùng điện áp định mức (12V, 24V, 48V).
-
Dung lượng (Ah) phù hợp với nhu cầu sử dụng.
-
Kiểm tra thông số Inverter/SCC (có hỗ trợ ắc quy Lithium không?).
b) Dụng Cụ Cần Thiết
-
Găng tay cách điện, kính bảo hộ.
-
Cờ lê, mỏ lết (tháo đầu cực).
-
Bàn chải sắt + baking soda (vệ sinh đầu nối).
-
Đồng hồ VOM (kiểm tra điện áp).
3. Quy Trình Thay Thế
Bước 1: Ngắt Kết Nối Hệ Thống
-
Tắt Inverter và Solar Charge Controller (SCC).
-
Tháo cáp âm (-) trước, sau đó dương (+) (tránh đoản mạch).
Bước 2: Tháo Ắc Quy Cũ
-
Với ắc quy chì-axit hở: Đeo găng tay chống axit, lau sạch vỏ trước khi tháo.
-
Với ắc quy Lithium: Ngắt kết nối BMS (nếu có).
Bước 3: Lắp Ắc Quy Mới
-
Vệ sinh đầu cực và cáp:
-
Dùng baking soda + nước làm sạch oxit (ắc quy chì-axit).
-
Bôi mỡ chống oxy hóa lên đầu cực.
-
-
Kết nối cực dương (+) trước, sau đó cực âm (-).
-
Siết chặt đầu nối (mô-men siết theo hướng dẫn nhà sản xuất).
Bước 4: Cân Bằng Điện Áp (Nếu Cần)
-
Ắc quy Lithium: Sạc đầy 100% để BMS tự cân bằng cell.
-
Ắc quy chì-axit: Sạc cân bằng (Equalization) nếu dùng loại Flooded.
Bước 5: Kiểm Tra Hoạt Động
-
Bật SCC và Inverter, theo dõi điện áp ắc quy.
-
Đảm bảo không có tình trạng nóng đầu cực hoặc mùi khét.
4. Xử Lý Ắc Quy Cũ
a) Ắc Quy Lithium
-
Tái chế tại trung tâm thu hồi pin (không vứt vào thùng rác thông thường).
-
Một số hãng (VD: Pylontech) có chính sách thu hồi.
b) Ắc Quy Chì-Axit
-
Giao cho đại lý ắc quy hoặc cơ sở tái chế (axit sulfuric độc hại).
5. Lưu Ý An Toàn
⚠ Không đổ axit ra môi trường (gây ô nhiễm nguồn nước).
⚠ Tránh chập dây dương-âm khi tháo/lắp (gây nổ ắc quy chì-axit).
⚠ Với ắc quy Lithium: Không làm trầy xước vỏ cell (nguy cơ cháy).
6. Tối Ưu Hóa Sau Khi Thay
-
Cài đặt lại thông số SCC (chọn đúng chế độ ắc quy mới).
-
Theo dõi chu kỳ sạc/xả để kéo dài tuổi thọ.
Kết luận: Thay ắc quy đúng cách giúp hệ thống hoạt động ổn định và an toàn! 🔋🛠️