PPA (Power Purchase Agreement – Hợp đồng Mua bán Điện) cho thuê mái là mô hình hợp tác giữa chủ mái nhà (doanh nghiệp/hộ gia đình) và nhà cung cấp điện mặt trời (Solar Developer), trong đó:
-
Nhà cung cấp đầu tư, lắp đặt và vận hành hệ thống điện mặt trời trên mái nhà của khách hàng.
-
Chủ mái nhà không phải bỏ vốn, chỉ cho thuê không gian mái và mua điện từ nhà cung cấp với giá thấp hơn giá lưới.
1. Đối tượng phù hợp
✅ Doanh nghiệp (nhà xưởng, siêu thị, khách sạn) – Tiết kiệm điện, tăng lợi nhuận.
✅ Hộ gia đình có mái nhà rộng – Giảm hóa đơn điện, không lo chi phí bảo trì.
✅ Các dự án cần điện ổn định, giảm phụ thuộc vào lưới điện quốc gia.
2. Cơ chế hoạt động
| Bên tham gia | Vai trò | Lợi ích |
|---|---|---|
| Chủ mái nhà | Cho thuê mái, mua điện từ nhà cung cấp với giá ưu đãi. | - Tiết kiệm 10–30% chi phí điện. - Không tốn vốn đầu tư, bảo trì. |
| Nhà cung cấp PPA | Đầu tư, lắp đặt, vận hành hệ thống, bán điện lại cho chủ mái. | - Thu lợi nhuận từ bán điện. - Được ưu đãi thuế, khấu hao tài sản. |
| Đơn vị tài trợ | Tài trợ vốn (nếu có) – Ngân hàng, quỹ đầu tư. | - Thu lãi từ dự án dài hạn. |
3. Ưu điểm & Nhược điểm
✔ Ưu điểm
-
Không cần vốn đầu tư ban đầu → Phù hợp doanh nghiệp nhỏ, hộ gia đình.
-
Giá điện PPA thấp hơn giá EVN (VD: 1,200–1,800 VND/kWh so với 2,500–3,000 VND/kWh).
-
Bảo trì, sửa chữa do nhà cung cấp đảm nhận.
-
Tận dụng mái nhà trống, chống nóng, tăng tuổi thọ công trình.
✘ Nhược điểm
-
Hợp đồng dài hạn (10–20 năm) → Khó chấm dứt sớm.
-
Phụ thuộc vào nhà cung cấp (nếu họ phá sản hoặc thay đổi chính sách).
-
Giá điện PPA có thể điều chỉnh theo thỏa thuận.
4. Các yếu tố quan trọng trong hợp đồng PPA
📜 Thời gian hợp đồng: Thường 10–25 năm.
💵 Giá điện: Có thể cố định hoặc biến đổi (tăng theo lạm phát).
⚡ Cơ chế đo đếm: Hệ thống giám sát điện riêng.
🛠️ Bảo trì, bảo hành: Ai chịu trách nhiệm? (Thường là nhà cung cấp).
🔌 Chuyển giao tài sản: Sau khi hết hợp đồng, hệ thống thuộc về ai?
5. So sánh PPA thuê mái với các mô hình khác
| Tiêu chí | PPA Thuê Mái | Tự đầu tư | Thuê mua (Leasing) |
|---|---|---|---|
| Vốn ban đầu | Không cần | Tự bỏ vốn (200–300 triệu/kW) | Trả góp theo tháng |
| Quyền sở hữu | Thuộc nhà cung cấp | Thuộc chủ nhà | Thuộc chủ nhà sau trả hết |
| Rủi ro | Phụ thuộc nhà cung cấp | Tự chịu rủi ro kỹ thuật, tài chính | Rủi ro trả nợ |
6. Xu hướng tại Việt Nam
-
EVN khuyến khích PPA thông qua cơ chế DPPA (Direct PPA) – Cho phép mua bán điện trực tiếp.
-
Các tập đoàn lớn (AES, BCG Energy, SolarBK) triển khai PPA cho nhà máy, trung tâm thương mại.
-
Chính sách ưu đãi thuế, phí cho dự án năng lượng tái tạo.
7. Lời khuyên khi ký hợp đồng PPA
🔎 Đọc kỹ điều khoản giá điện, điều chỉnh hợp đồng.
📊 Tính toán lợi ích tài chính so với giá EVN.
🤝 Chọn nhà cung cấp uy tín (có kinh nghiệm, tài chính mạnh).
⚖️ Tham vấn luật sư để đàm phán điều kiện chuyển giao, chấm dứt hợp đồng.
Kết luận
PPA thuê mái là giải pháp tiết kiệm điện, không cần vốn đầu tư, phù hợp với doanh nghiệp và hộ gia đình có mái nhà lớn. Tuy nhiên, cần cân nhắc rủi ro dài hạn và lựa chọn đối tác đáng tin cậy.
