1. Khái Niệm
PPA tăng giá (Escalating PPA) là một loại hợp đồng mua bán điện dài hạn, trong đó giá điện tăng theo một tỷ lệ cố định (%) hàng năm trong suốt thời hạn hợp đồng (thường 10–25 năm).
-
Mục đích: Giúp nhà cung cấp bù đắp chi phí lạm phát, chi phí vận hành tăng dần theo thời gian.
-
Khác với Fixed-PPA:
-
Fixed-PPA: Giá điện không đổi suốt hợp đồng.
-
Escalating PPA: Giá điện tăng đều đặn (VD: 2–3%/năm).
-
2. Cách Thức Hoạt Động
2.1. Công Thức Tính Giá Điện
Giá điện năm thứ nn = Giá năm đầu tiên × (1 + Tỷ lệ tăng)^n
Ví dụ:
-
Giá năm 1: $0.08/kWh
-
Tỷ lệ tăng: 2%/năm
-
Giá năm 5 = 0.08 × (1 + 0.02)^5 ≈ $0.088/kWh
2.2. Các Mô Hình Tăng Giá Phổ Biến
-
Tăng cố định hàng năm (VD: 2%/năm).
-
Tăng theo lạm phát (CPI) (liên kết với chỉ số giá tiêu dùng).
-
Tăng theo giai đoạn (VD: 5 năm đầu 1%/năm, sau đó 2%/năm).
3. Ưu Điểm & Nhược Điểm
3.1. Ưu Điểm
✅ Nhà cung cấp đảm bảo lợi nhuận trước lạm phát, chi phí bảo trì tăng.
✅ Khách hàng có thể đàm phán giá ban đầu thấp hơn Fixed-PPA.
✅ Dễ dự toán chi phí vì tỷ lệ tăng cố định, không đột biến.
3.2. Nhược Điểm
❌ Chi phí dài hạn có thể cao hơn Fixed-PPA nếu giá điện thị trường không tăng theo dự kiến.
❌ Rủi ro nếu nhu cầu điện giảm (do công nghệ tiết kiệm điện, suy thoái kinh tế).
❌ Phức tạp hơn Fixed-PPA trong tính toán tổng chi phí.
4. Đối Tượng Phù Hợp
✔ Doanh nghiệp có ngân sách hạn chế ban đầu (vì giá năm đầu thường thấp hơn Fixed-PPA).
✔ Dự án dài hạn trong ngành có xu hướng tăng giá điện (điện than, khí đốt).
✔ Nhà cung cấp muốn giảm rủi ro lạm phát.
5. So Sánh Escalating PPA vs. Fixed-PPA
| Tiêu Chí | Escalating PPA | Fixed-PPA |
|---|---|---|
| Giá điện | Tăng đều hàng năm | Không đổi |
| Rủi ro lạm phát | Nhà cung cấp giảm rủi ro | Khách hàng chịu rủi ro nếu giá thị trường tăng |
| Chi phí ban đầu | Thường thấp hơn Fixed-PPA | Cao hơn Escalating PPA |
| Tổng chi phí dài hạn | Có thể cao hơn nếu tỷ lệ tăng lớn | Ổn định, dễ tính toán |
6. Chiến Lược Đàm Phán Escalating PPA
6.1. Giảm Tỷ Lệ Tăng Hàng Năm
-
Mục tiêu: Duy trì tỷ lệ tăng ≤ 2%/năm (nếu lạm phát thấp).
-
Lý do: Nếu lạm phát trung bình 3%, nhưng PPA tăng 5%/năm → Bất lợi cho khách hàng.
6.2. Đặt Giới Hạn Trần (Cap Rate)
-
Ví dụ: "Giá điện không tăng quá 3%/năm, dù lạm phát cao hơn".
-
Tránh rủi ro giá tăng đột biến do khủng hoảng năng lượng.
6.3. Yêu Cầu Ưu Đãi Nếu Thanh Toán Trước
-
Chiết khấu 1–2% nếu thanh toán cả năm.
-
Giảm tỷ lệ tăng sau 10 năm (nếu hợp đồng 20 năm).
6.4. Liên Kết Với Chỉ Số Lạm Phát (CPI)
-
Công thức:
Giaˊ na˘m n=Giaˊ na˘m 1×(1+CPI)nGiaˊ na˘m n=Giaˊ na˘m 1×(1+CPI)n -
Ưu điểm: Công bằng cho cả 2 bên, tránh tăng giá quá mức.
7. Ví Dụ Tính Toán Chi Phí
Giả định:
-
Hợp đồng 15 năm, giá năm đầu $0.07/kWh, tăng 2.5%/năm.
-
Tổng điện tiêu thụ: 1,000,000 kWh/năm.
| Năm | Giá/kWh ($) | Chi phí/năm ($) |
|---|---|---|
| 1 | 0.070 | 70,000 |
| 5 | 0.077 | 77,000 |
| 10 | 0.089 | 89,000 |
| 15 | 0.103 | 103,000 |
| Tổng | - | ~1.3 triệu USD |
So sánh với Fixed-PPA ($0.08/kWh):
-
Fixed-PPA: 1,000,000 kWh × 15 năm × $0.08 = 1.2 triệu USD.
→ Escalating PPA đắt hơn $100,000 trong trường hợp này.
8. Khi Nào Nên Chọn Escalating PPA?
✔ Giá điện thị trường dự báo tăng mạnh (do khan hiếm nhiên liệu).
✔ Doanh nghiệp muốn giảm chi phí ban đầu.
✔ Nhà cung cấp yêu cầu Escalating PPA để chia sẻ rủi ro.
9. Kết Luận
Escalating PPA phù hợp nếu:
✅ Bạn muốn giá ban đầu thấp (giảm áp lực tài chính ngắn hạn).
✅ Dự báo giá điện tăng nhanh hơn tỷ lệ PPA.
✅ Có thể đàm phán tỷ lệ tăng thấp (≤2%) hoặc gắn với CPI.
