Thay Thế Bulong, Ốc Vít Bị Gỉ Sét Hoặc Lỏng Lẻo Cho Hệ Thống Điện Mặt Trời

1. Giới Thiệu

Hệ thống điện mặt trời bao gồm nhiều thành phần quan trọng như khung giá đỡ, tấm pin, inverter và tủ điện. Trong đó, bulong, ốc vít đóng vai trò then chốt trong việc liên kết các bộ phận, đảm bảo độ chắc chắn và an toàn cho toàn hệ thống. Tuy nhiên, sau thời gian dài hoạt động ngoài trời, các chi tiết này thường bị gỉ sét, lỏng lẻo do tác động của thời tiết (mưa, nắng, độ ẩm cao), dẫn đến nguy cơ hư hỏng kết cấu, giảm hiệu suất hoặc thậm chí gây tai nạn. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình kiểm tra, tháo lắp và thay thế bulong, ốc vít bị hỏng, đồng thời đề xuất giải pháp phòng ngừa hiệu quả.

2. Nguyên Nhân Gây Gỉ Sét Và Lỏng Bulong, Ốc Vít

2.1. Tác Động Của Môi Trường

• Ẩm ướt, mưa nhiều: Nước mưa thấm vào khe hở gây oxy hóa kim loại.

• Khí hậu biển mặn: Muối trong không khí ăn mòn bulong nhanh chóng.

• Nhiệt độ thay đổi đột ngột: Gây co giãn liên tục, làm lỏng mối siết.

2.2. Chất Liệu Bulong Không Phù Hợp

• Sử dụng bulong thép carbon thường (không mạ kẽm) dễ gỉ sau 6–12 tháng.

• Bulong kém chất lượng (hàm lượng carbon cao, không xử lý bề mặt).

2.3. Lắp Đặt Không Đúng Kỹ Thuật

• Siết không đủ lực: Dễ bị rung lắc làm lỏng theo thời gian.

• Thiếu keo chống bung (Locking Fluid): Ốc vít dần tự nới lỏng.

3. Dấu Hiệu Nhận Biết Bulong, Ốc Vít Cần Thay Thế

• Gỉ sét nặng: Xuất hiện vết rỉ màu nâu đỏ, bong tróc lớp mạ.

• Khó tháo/vặn: Bulong bị kẹt cứng do gỉ.

• Lỏng lẻo: Có thể dùng tay xoay được.

• Đầu bulong bị mòn: Không còn khớp với dụng cụ vặn.

4. Quy Trình Thay Thế Bulong, Ốc Vít Bị Hỏng

4.1. Chuẩn Bị Dụng Cụ Và Vật Tư

• Dụng cụ:

  • Bộ cờ lê, mỏ lết hoặc máy vặn vít (torque wrench).

  • Búa, đục, kìm nhổ đinh (nếu bulong bị gỉ cứng).

  • Máy khoan, mũi khoan thép (trường hợp cần khoan phá).

  • Bàn chải sắt, giấy nhám.

• Vật tư thay thế:

  • Bulong, ốc vít mới (ưu tiên loại inox 304/316 hoặc thép mạ kẽm nhúng nóng).

  • Keo chống bung (Loctite 243), sơn chống gỉ.

  • Dầu bôi trơn (WD-40) để tháo bulong bị kẹt.

4.2. Các Bước Thực Hiện

Bước 1: Ngắt Điện Và Đảm Bảo An Toàn

• Ngắt kết nối hệ thống điện mặt trời (DC và AC).

• Sử dụng dụng cụ cách điện, đeo găng tay bảo hộ.

Bước 2: Làm Sạch Vị Trí Bulong Bị Gỉ

• Dùng bàn chải sắt hoặc máy đánh gỉ loại bỏ lớp rỉ.

• Xịt WD-40 lên bulong bị kẹt, chờ 10–15 phút để dầu ngấm.

Bước 3: Tháo Bulong Cũ

• Dùng cờ lê hoặc máy vặn vít tháo từ từ.

• Nếu bulong bị gãy:

  • Khoan lỗ nhỏ ở tâm bulong bằng mũi khoan hợp kim.

  • Dùng dụng cụ easy-out để vặn ngược chiều kim đồng hồ.

Bước 4: Làm Sạch Ren Và Lỗ Bulong

• Dùng tap & die khôi phục ren bị hỏng.

• Lau sạch bụi kim loại bằng khăn khô.

Bước 5: Lắp Bulong Mới

• Bôi keo chống bung lên ren bulong mới (nếu cần).

• Siết chặt với mô-men xoắn tiêu chuẩn (tham khảo bảng torque của nhà sản xuất).

  • Ví dụ: Bulong M8 thường siết 20–25 Nm.

Bước 6: Kiểm Tra Và Bảo Vệ

• Phun sơn chống gỉ lên bulong (với bulong thép carbon).

• Đánh dấu bằng sơn màu để dễ kiểm tra lần sau.

5. Lựa Chọn Bulong, Ốc Vít Thay Thế

6. Biện Pháp Phòng Ngừa

✅ Sử dụng bulong inox hoặc mạ kẽm nhúng nóng từ đầu.
✅ Bôi keo chống bung (Loctite) khi lắp đặt.
✅ Siết đúng mô-men xoắn (dùng torque wrench).
✅ Bảo dưỡng định kỳ: 6 tháng/lần kiểm tra và xiết chặt lại.
✅ Phun sơn phủ chống gỉ cho bulong thép carbon.

7. Tiêu Chuẩn Áp Dụng

• ISO 898-1: Tiêu chuẩn cơ tính bulong thép.

• ASTM F593: Bulong inox dùng cho kết cấu.

• TCVN 1916:1995: Bulong, đai ốc hệ mét.

8. Kết Luận

Thay thế bulong, ốc vít bị gỉ sét hoặc lỏng lẻo là công việc bảo trì quan trọng để duy trì độ an toàn và ổn định cho hệ thống điện mặt trời. Cần ưu tiên sử dụng vật liệu chống gỉ, tuân thủ quy trình tháo lắp đúng kỹ thuật và kết hợp các biện pháp bảo vệ lâu dài. Đối với hệ thống lớn hoặc bulong bị gãy khó tháo, nên nhờ kỹ thuật viên chuyên nghiệp hỗ trợ.