1. Hiện Trạng Lắp Đặt NLMT Thiếu Kiểm Soát
-
Phát triển ồ ạt do nhu cầu tiết kiệm điện:
-
Nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp lắp đặt NLMT không qua đơn vị chuyên nghiệp, tự mua thiết bị rẻ tiền, không rõ nguồn gốc.
-
Lắp đặt không theo hướng dẫn nhà sản xuất, không tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật.
-
-
Thiếu quy chuẩn lắp đặt cụ thể:
-
Việt Nam chưa có tiêu chuẩn bắt buộc về lắp đặt hệ thống NLMT cho hộ gia đình, dẫn đến tình trạng "mạnh ai nấy làm".
-
2. Nguyên Nhân Gây Mất An Toàn Điện Và Cháy Nổ
2.1. Sử Dụng Thiết Bị Kém Chất Lượng
-
Tấm pin mặt trời giả, nhái, không đạt chuẩn IEC 61215/61730 (dễ nứt vỡ, chập điện).
-
Inverter rẻ tiền, không có chứng nhận an toàn (UL, TUV, CE), dễ gây quá tải, cháy nổ.
-
Dây dẫn, CB (Aptomat) không đạt tiêu chuẩn, dẫn đến quá nhiệt, chập mạch.
2.2. Lắp Đặt Sai Kỹ Thuật
-
Đấu nối dây không đúng cách:
-
Nối dây không dùng connector chuyên dụng, dẫn đến hở mạch, tia lửa điện.
-
Không lắp cầu chì, DC isolator ngắt mạch khi sự cố.
-
-
Lắp đặt gần vật liệu dễ cháy:
-
Đặt inverter gần tấm lợp nhựa, gỗ, không có hệ thống tản nhiệt.
-
Không có khoảng cách thông gió cho tấm pin, gây tích tụ nhiệt.
-
-
Hệ thống chống sét kém:
-
Không lắp cọc tiếp địa, dây thoát sét, dễ bị sét đánh gây hư hỏng.
-
2.3. Bảo Trì Kém Hoặc Không Bảo Trì
-
Không vệ sinh tấm pin định kỳ, bụi bẩn tích tụ gây quá nhiệt cục bộ.
-
Không kiểm tra dây điện, mối nối sau thời gian dài, dẫn đến oxi hóa, chập cháy.
3. Hậu Quả Nghiêm Trọng
-
Cháy nổ nhà cửa, xưởng sản xuất do chập điện từ hệ thống NLMT (đã xảy ra ở nhiều tỉnh thành).
-
Tổn thất tài sản và tính mạng do không có biện pháp ngắt điện kịp thời.
-
Khó khăn trong cứu hỏa vì hệ thống NLMT vẫn phát điện ngay cả khi cắt nguồn lưới.
4. Giải Pháp Khắc Phục
4.1. Về Phía Nhà Nước
-
Ban hành tiêu chuẩn bắt buộc về lắp đặt NLMT (ví dụ: QCVN 18:2022/BCT).
-
Siết chặt quản lý đơn vị lắp đặt, yêu cầu chứng chỉ năng lực.
-
Tăng cường thanh tra, xử phạt các công ty lắp đặt không đạt chuẩn.
4.2. Về Phía Người Dùng
-
Chọn nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận ISO, chứng chỉ điện mặt trời.
-
Yêu cầu thiết bị đạt chuẩn IEC/TUV/UL, có phiếu bảo hành rõ ràng.
-
Kiểm tra định kỳ hệ thống (ít nhất 6 tháng/lần).
4.3. Tiêu Chuẩn Lắp Đặt An Toàn Tối Thiểu
-
Tấm pin: Đạt IEC 61215/61730, có lớp chống cháy Class A.
-
Inverter: Có chứng nhận VDE/UL 1741, lắp nơi thoáng mát.
-
Hệ thống điện:
-
Dây DC dùng loại chuyên dụng cho NLMT (PV1-F).
-
Lắp DC isolator, cầu chì DC để ngắt sự cố.
-
-
Chống sét: Lắp cọc tiếp địa, SPD (thiết bị chống sét lan truyền).
5. Kết Luận
Việc lắp đặt NLMT tràn lan, không đúng tiêu chuẩn đang là "quả bom nổ chậm" gây mất an toàn điện. Để tránh rủi ro:
✔ Tuân thủ hướng dẫn nhà sản xuất.
✔ Sử dụng thiết bị chất lượng, lắp đặt bởi đơn vị chuyên nghiệp.
✔ Nhà nước cần sớm ban hành quy định rõ ràng để kiểm soát chất lượng.
