IRR (Internal Rate of Return) là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả tài chính của dự án điện mặt trời (NLMT), thể hiện lãi suất sinh lời kỳ vọng hàng năm dựa trên dòng tiền đầu tư và thu nhập.
1. Công Thức Tính IRR
IRR là lãi suất chiết khấu (rr) làm cho Giá Trị Hiện Tại Ròng (NPV) = 0:
NPV=∑t=0nCFt(1+r)t=0NPV=t=0∑n(1+r)tCFt=0
Trong đó:
-
CFtCFt: Dòng tiền tại năm tt (âm khi đầu tư, dương khi thu lợi nhuận).
-
nn: Thời gian dự án (thường 20–25 năm).
2. Các Bước Tính IRR Cho Dự Án NLMT
Bước 1: Xác định dòng tiền (Cash Flow)
-
Năm 0: Chi phí đầu tư ban đầu (tấm pin, inverter, lắp đặt).
-
Năm 1–n: Thu nhập từ tiết kiệm điện hoặc bán điện, trừ chi phí bảo trì.
Bước 2: Ví dụ minh họa
Dự án 5kWp tại TP.HCM (tự dùng 70%, bán 30%):
-
Tổng chi phí đầu tư: 110 triệu VND (năm 0).
-
Sản lượng/năm: 8,000 kWh (PSH = 5h/ngày).
-
Tiết kiệm điện tự dùng (70%):
8,000×70%×3,000 VND/kWh=16.8 triệu VND/na˘m8,000×70%×3,000 VND/kWh=16.8 triệu VND/na˘m -
Bán điện dư (30%):
8,000×30%×1,943 VND/kWh (FIT)=4.66 triệu VND/na˘m8,000×30%×1,943 VND/kWh (FIT)=4.66 triệu VND/na˘m -
Tổng thu nhập/năm:
16.8+4.66−2 triệu (bảo trıˋ)=19.46 triệu VND16.8+4.66−2 triệu (bảo trıˋ)=19.46 triệu VND
Bước 3: Tính IRR bằng Excel/Phần mềm
| Năm | Dòng Tiền (Triệu VND) |
|---|---|
| 0 | -110 |
| 1–25 | +19.46 |
-
Công thức Excel:
=IRR(B2:B27)→ Kết quả ~15%/năm.
3. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến IRR
| Yếu Tố | Tác Động Lên IRR | Giải Pháp Tối Ưu |
|---|---|---|
| Giá điện tăng | Tăng IRR (tiết kiệm nhiều hơn). | Ưu tiên tự dùng thay vì bán điện. |
| Chi phí đầu tư | Giảm IRR nếu chi phí cao. | Chọn thiết bị chất lượng, tận dụng ưu đãi thuế. |
| Bức xạ mặt trời | Khu vực nắng nhiều → IRR cao. | Lắp đặt tại miền Nam/Trung. |
| Bảo trì | Chi phí cao → Giảm IRR. | Dùng Microinverter (ít bảo trì). |
4. So Sánh IRR Của Các Mô Hình NLMT
| Mô Hình | IRR Trung Bình | Ghi Chú |
|---|---|---|
| Hòa lưới (FIT) | 12–15%/năm | Phụ thuộc giá FIT. |
| Tự dùng + Bán dư | 15–20%/năm | Tối ưu nhất hiện nay. |
| Có pin lưu trữ | 10–12%/năm | Chi phí cao, nhưng tăng tự chủ. |
5. Lưu Ý Khi Tính IRR
✅ Thời gian dự án: Nên tính trong 20–25 năm (tuổi thọ tấm pin).
✅ Chiết khấu lạm phát: Nếu giá điện tăng 5%/năm, IRR thực tế có thể cao hơn.
✅ Rủi ro pháp lý: Chính sách FIT có thể thay đổi → Cần dự phòng.
Kết Luận
-
IRR > 12% là dự án đáng đầu tư.
-
Microinverter + Tự dùng điện thường cho IRR cao nhất (~15–20%).
-
Sử dụng phần mềm PVsyst hoặc Excel để tính toán chính xác dựa trên dữ liệu địa phương.
💡 Mẹo: Để tăng IRR, hãy tối ưu hóa tỷ lệ tự dùng và chọn thiết bị hiệu suất cao (tấm pin Mono PERC, Microinverter Enphase).
