Trong hệ thống điện năng lượng mặt trời sử dụng ắc quy chì-axit hở (Flooded Lead-Acid Battery), việc kiểm tra mức điện dịch (dung dịch điện ly) là rất quan trọng để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất của ắc quy. Dưới đây là quy trình chi tiết:
1. Chuẩn bị dụng cụ
-
Bộ đo tỷ trọng điện dịch (Hydrometer kỹ thuật số hoặc dạng phao).
-
Nước cất (để bổ sung nếu cần).
-
Đèn pin (kiểm tra mức điện dịch trong ngăn ắc quy).
-
Găng tay & kính bảo hộ (axit sulfuric có thể gây bỏng).
-
Khăn sạch (lau chùi vỏ ắc quy).
2. Quy trình kiểm tra
Bước 1: Ngắt kết nối ắc quy
-
Ngắt kết nối ắc quy khỏi hệ thống (tắt inverter, solar charge controller) để tránh nguy cơ chập điện.
-
Đợi ít nhất 2–3 giờ sau khi sạc/xả để điện dịch ổn định.
Bước 2: Kiểm tra mức điện dịch
-
Mở nắp các ngăn ắc quy (thường là 6 nắp cho ắc quy 12V).
-
Dùng đèn pin quan sát mức điện dịch:
-
Mức chuẩn: Cao hơn các tấm ngăn (plates) khoảng 10–15 mm.
-
Nếu thấp hơn: Cần bổ sung nước cất (không dùng nước thường!).
-
Bước 3: Đo tỷ trọng điện dịch
-
Dùng hydrometer hút điện dịch từ từ vào ống đo.
-
Đọc giá trị tỷ trọng (SG - Specific Gravity):
-
Ắc quy đầy: 1.265–1.285 (nhiệt độ 25°C).
-
Ắc quy yếu: Dưới 1.225.
-
Chênh lệch giữa các ngăn: Không quá 0.025 (nếu chênh lớn, ắc quy có thể hỏng).
-
-
Hiệu chỉnh kết quả nếu nhiệt độ khác 25°C (tăng/giảm 0.004 cho mỗi 5°C chênh lệch).
Bước 4: Bổ sung nước cất (nếu cần)
-
Chỉ đổ nước cất đến mức quy định, không đổ quá đầy (tránh trào khi sạc).
-
Không đổ axit sulfuric trực tiếp (trừ khi thay thế toàn bộ điện dịch).
Bước 5: Vệ sinh & đóng nắp
-
Lau sạch vỏ ắc quy bằng khăn khô để tránh rò rỉ axit.
-
Đóng chặt nắp ngăn trước khi kết nối lại hệ thống.
3. Lưu ý an toàn
-
Luôn đeo găng tay & kính bảo hộ (axit ăn mòn da và vải).
-
Không hút điện dịch bằng miệng (dùng hydrometer tự động).
-
Tránh tia lửa điện (ắc quy sinh khí hydro dễ cháy).
-
Không bổ sung nước khi ắc quy đang sạc (chờ sau khi sạc đầy).
4. Tần suất kiểm tra
-
Hệ thống hoạt động liên tục: 1–2 tháng/lần.
-
Mùa nóng hoặc sạc/xả sâu: Kiểm tra thường xuyên hơn (do nước dễ bay hơi).
5. Xử lý bất thường
-
Tỷ trọng thấp đều các ngăn: Ắc quy bị sulfat hóa, cần sạc cân bằng (Equalization Charge).
-
Tỷ trọng chênh lệch lớn: Ắc quy hỏng, cần thay thế.
-
Điện dịch đục: Nhiễm bẩn, phải thay toàn bộ điện dịch.
Kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm hư hỏng và tối ưu hiệu suất hệ thống NLMT!
